..::Sint-Lievens-Houtem | Gemeentelijke website::..

Houtem Jaarmarkt:

Inleiding (Update: 2018-11-06)

Français Deutsch

Houtem Jaarmarkt

OVER DE TRADITIE:

Jaarlijks vindt op 11 en 12 november in Sint-Lievens-Houtem (Oost-Vlaanderen) een grote winterjaarmarkt plaats. Tienduizenden bezoekers zakken van ver buiten de provincie af om paarden en vee te keuren en te kopen, van de volkse kermissfeer te genieten, te eten en te drinken en zielsverwanten te ontmoeten. Nergens in Vlaanderen is de grootsheid van de jaarmarkt nog zo levendig en prominent aanwezig als in Sint-Lievens-Houtem.

Historiek
Dat de winterjaarmarkt van Sint-Lievens-Houtem zo populair en actueel is, heeft diverse verklaringen. Zijn verankering in een eeuwenoude bedevaartstraditie is allicht één van de hoofdredenen. Houtem Jaarmarkt vindt zijn oorsprong in de middeleeuwen met de verering van de Heilige Livinus als motief. Initieel was de zomerbedevaart en -jaarmarkt groter dan de winterjaarmarkt, maar in de loop van de geschiedenis is de bedevaart op 12 november (de vermoedelijke sterfdatum van Livinus) veel belangrijker geworden. De Sint-Lievensprocessie van Gent naar Sint-Lievens-Houtem was een initiatief van de Sint-Baafsabdij waarbij in het zog van de bedevaarders op weg naar het graf van Livinus ook kooplui meetrokken en samenkwamen in het dorp. Er werd vee, koopwaar en textiel verhandeld, maar ook gedronken en gefeest. Het vee kon grazen op het grote grasplein (huidige markt) waar een drinkplaats was voorzien. Of de Heilige Livinus echt heeft bestaan of niet is onbelangrijk, feit is dat de Sint-Baafsabdij de vermeende Ierse Bisschop opvoerde als kerstenaar van de regio en na zijn dood een bedevaart organiseerde om de heilige relikwieën te bezoeken. De Sint-Lievensprocessie en de daaruit ontsproten Houtem Jaarmarkt kan beschouwd worden als een model voor de middeleeuwse processies en jaarmarkten. Vanaf de 17de eeuw evolueerde het overwegend bedevaartsgebeuren meer en meer naar een echte jaarmarkt met een belangrijke vee- en paardenmarkt en een volksfeest. De winterjaarmarkt kende wisselende succesperioden. De laatste vijftien à twintig jaar kan er in Sint-Lievens-Houtem echter gesproken worden van een heropleving van de traditie met jaarlijks ongeveer 50 000 bezoekers.

Teloorgang van de jaarmarkten
Elders in Vlaanderen raakt de traditionele jaarmarkt in onbruik omdat het vee tegenwoordig op andere manieren wordt verhandeld. In Sint-Lievens-Houtem is het volkse evenement echter gekoppeld aan een katholiek bedevaartsritueel dat in leven wordt gehouden. Houtem Jaarmarkt is onlosmakelijk verbonden met de lokale (culturele en agrarische) identiteit waarbij Livinus een cruciale rol speelt. Sinds 2008 is Houtem Jaarmarkt daarom opgenomen op de inventaris van het immateriële cultureel erfgoed Vlaanderen. Dat de winterjaarmarkt in Sint-Lievens-Houtem een drukbezocht volksfeest blijft, is voor een groot deel te danken aan de doorgedreven inspanningen van de lokale bevolking en het gemeentebestuur. Het is vandaag de laatste grote vee- en paardenmarkt in openlucht in Vlaanderen. De plek waar alles gebeurt, het grote grasplein van toen, is geconserveerd dankzij de aanleg van een marktplein en vormt ook vandaag het epicentrum van de winterjaarmarkt.

Internationale markt
De gemeente nodigt elk jaar een Europese regio uit om het internationaal karakter van Houtem Jaarmarkt te garanderen. Er wordt net als in de middeleeuwen handel gedreven met handelaars en kooplui uit diverse contreien. Er wordt nog altijd gefeest dat het een lieve lust is, er wordt gedanst, gedronken en gegeten tot het vroege ochtendgloren. Houtem Jaarmarkt kan beschouwd worden als de laatste grote jaarmarkt van Vlaanderen met religieuze en middeleeuwse tradities, inclusief het afsluiten van de koop met ‘handjesklap’.

Volg de jaarmarkt op Facebook: https://www.facebook.com/Houtem-Jaarmarkt-150528505533963/